Хаклă туссем!

Сире Студентсен кунĕпе саламлатăп!

Студентсем – республикăн ăс-хакăл тата пултарулăх шăнăрĕ. Эпир хамăрăн мал ĕмĕтлĕ, талантлă, пуҫаруллă, хăйне евĕрлĕхпе палăрса тăракан хĕрсемпе тата каччăсемпе мухтанатпăр, мăнаҫланатпăр. Эсир наукăра, спортра, пултарулăхра пысăк ҫитĕнӳсем тăватăр, общество тата ыр кăмăллăх ĕҫне хастар хутшăнатăр.

Кашнин ҫитĕнĕвĕ, ҫĕнтерĕвĕ Чăваш Ен ăнăҫăвĕ, республикăн малашнехи аталанăвĕн ҫирĕп никĕсĕ пулса тăрать.

Эпир кашнине тивĕҫлĕ пĕлӳ илме тата професси суйлама, тĕрлĕ сферăра пултарулăхне аталантарма майсем туса парассишĕн ҫамрăксен политикине лайăхлатса пыратпăр. «Ертӳҫĕсен команди» тата «Ҫамрăк лидерсен команди» конкурссем йĕркелетпĕр, лайăххисен йышĕнче чи лайăххисене палăртатпăр.

ДОЛГОВА А.П. (ведущий научный сотрудник Чувашского государственного института гуманитарных наук). Чувашский язык в условиях изменяющегося мира: проблемы сохранения и развития // Халăх шкулĕ = Народная школа. - 2020. - № 6. - С. 39-42.

Проблемы, связанные с языковой ситуацией в разных регионах в современной России, имеют свои отличия. Но есть в них и общее - это быстрое и заметное снижение, или, как минимум, тенденция к снижению мотивации к изучению родных языков народов России, как малочисленных, так и не очень малочисленных. В условиях стремительно трансформирующегося мира так называемым малым языкам все труднее становится сохранять к себе интерес со стороны своего же народа-носителя.

В Чувашии определили лучший эскиз памятной медали, посвященной 80-летию строительства Сурского и Казанского оборонительных рубежей. Выбрать было из чего. Участники конкурса предлагали изобразить на награде кирку и лопату, женщин, укутанных в шинели, идущие рыть окопы, мать-покровительницу чувашского народа.

Это была самая масштабная стройка в Чувашии. 380 километров Сурского и Казанского оборонительных рубежей возводили почти 200 тысяч тружеников: матери, вынужденные оставлять дома голодных детей, старики, кому еще под силу было держать лопату и кирку, и подростки. С раннего утра и до наступления темноты на объекте одновременно трудились 110 тысяч человек, в то время как на всесоюзных стройках "Химпрома" и Чебоксарской ГЭС народу было  в десять раз меньше.

2021 çул Чăваш кĕнеке издательствишĕн тухăçлă пуçланчĕ: çĕнĕ çул тĕлне тÿрех вун ултă вĕренÿ кĕнеки хушма тиражпа пичетленчĕ. Çак ĕçе ахальтен пурнăçламан. 2020 çулта Чăваш Республикин Вĕренÿ институчĕ вĕрентÿ учрежденийĕсенче тăван чĕлхе, литература тата культурипе историне вĕрентме вĕренÿ кăларăмĕсем çителĕклех-и тесе мониторинг ирттерчĕ. Пĕтĕмпе унта Чăваш Республикинчи 328 вĕренÿ учрежденийĕ хутшăнчĕ. Çак тишкерÿ кĕнекесем çитменнине кăтартса пачĕ. Акă вĕренÿ кĕнекисен çÿлĕкĕ 800-тен пуçласа 6600 экземпляр таранах пуянланчĕ. Мĕнлерех кăларăмсем кун çути курчĕç-ха издательствăра?
Тăван (чăваш) чĕлхипе тĕп пĕлÿ паракан вĕренÿ организацийĕсем валли А.А. Ермошкинăпа Н.

Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕ 2021 çулхи кăрлач (январь) уйăхĕн 22-мĕшĕнче Ю.М. Виноградов педагог, филологи наукисен кандидачĕ, доцент 75 çул тултарнине халалласа «Чăваш чĕлхипе литературине вĕрентнин ăслăлăх никĕсĕ» ăслăлăхпа практика конференцийĕ ирттерет.

Конференци программине çак ыйтусемпе докладсем кĕртме палăртнă:

• «Хальхи чĕлхепе литература вĕрентĕвĕн çивĕч ыйтăвĕсем»;
• «Тăван чĕлхепе литературăна нумай чĕлхелĕх талккăшĕнче вĕрентесси»;
• «Шкулчченхи вĕренÿ организацийĕсенче этнокультура аспектне шута илсе вĕрентесси»;
• «Тăван чĕлхепе литературăна вĕрентмелли хальхи технологисем».

Яруллина Гузель. Михаил Кондратьев: «В культурах народов Волго-Уральского региона силен дух самосохранения» // Музыкальная академия. - 2020. - № 4(772). - С. 74-81.

Гаврил Федоров ячӗллĕ «Авалхи юрӑсен сасси» виççĕмĕш фестиваль-конкурс иртрӗ

 Чӑваш халӑхӗ хӑйӗн авалхи сӑвӑҫ-юрӑҫĕсене асра тытать. Чи ӑста юрӑҫсенче пӗри вӑл – иртнĕ ӗмӗрте пурӑннӑ юрӑҫӑ Гаврил Федоров. Вӑл 800 ытла халӑх юррисене пухса музыка историне кӗрсе юлчӗ. 1927-1957 ҫулсенче чӑваш халӑхӗн 800 юррине ҫырса илнӗ, вӗсене тӗрлӗ сборниксене кӗртнӗ. Композиторсем, фольклористсем вӗсене пухса паянхи ӑру патне ҫитереҫҫӗ.

 Пĕлтĕрхи раштав уйăхĕнче ЧНК культура комитечӗ пуҫарса янӑ «Аваллаха упраса, малашлӑха ӗненсе» проектпа килӗшӳллӗн Гаврил Федоров ячĕллĕ «Авалхи юрӑсен сасси» регионсен шайĕнчи виççĕмĕш фестиваль онлайн мелĕпе иртрӗ.

Чăвашсен пĕрремĕш хаçачĕ «Хыпар» тухма пуçланăранпа 115 çул çитрĕ. Çак пулăма халалласа А.П. Леонтьев хăйĕн архивĕнчи фотоматериалсенчен хатĕрленĕ кĕске курав йĕркелерĕ.

29 января в 16.00 в Чувашском государственном художественном музее состоится открытие выставки «Счастье творить» в честь 130-летия со дня рождения заслуженного деятеля искусств ЧАССР и РСФСР, народного художника ЧАССР Н.К. Сверчкова (1891-1985).

Никита Кузьмич - один из основоположников профессионального изобразительного искусства в Чувашии. За годы длительной творческой деятельности он создал немало произведений, в которых получили отражение важнейшие события исторического прошлого и современной действительности. «Я прожил долгую жизнь, был свидетелем громадных исторических перемен, одним из участников переустройства жизни страны. Сознание этого доставляет мне огромное удовлетворение, и я счастлив.